بیماری گورم
اپیدمیولوژی و بیماری زایی: عامل آن باکتری به نام استرپتوکوکوس اکویی است که جایگاه آن در لوزه های اسب است. این باکتری از دام آلوده یا حامل در اثر تماس مستقیم یا غیرمستقیم به دام حساس انتقال می یابد. بیماری گسترش جهانی دارد و مسری است.
دام آلوده تا حداقل 4 هفته بعد از آلودگی باکتری را پخش میکند. حشرات در انتقال آلودگی نقش دارند زیرا از ترشحات آلوده دام تغذیه کرده و باکتری را به میزبان جدید انتقال می دهند.
اسب ها در هر سنی ممکن است بیمار شوند ولی بخصوص اسب های جوان 5-1 سال بیشتر دچار عفونت می شوند اگرچه ایمنی خوبی بعد از عفونت در دام بهبود یافته ایجاد می شود ولی ممکن است اسب دوباره آلوده گردد.
کره اسب هایی که ترشحات بینی آنها آلوده است گاهی در حین خوردن شیر می توانند غده پستان مادر را آلوده سازنند و در نتیجه باعث بروز ورم پستان گردند.همچنین عفونت های رحمی در اسب ماده نیز ممکن است اتفاق بیافتد.
علایم درمانگاهی:
دوره کمون بیماری از 6-3 روز و تا سه هفته یا بیشتر متغیر می باشد.
علایم بیماری شامل تب(40-5/39 درجه) ، قطع کامل اشتها و ترشح سروزی بینی است که بتدریج چرکی می شود.
مخاط بینی و حلق متورم می شود و آبسه های کوچکی در فولیکول های لنفوییدی تشکیل می گردد.
ناحیه حلق شدیدا” دردناک است.
تورم ناحیه حلق ممکن است بحدی شدید باشد که دام قادر به بلغ آب و غذا نباشد.
درگیر شدن عقده های لنفاوی پشت حلقی منجر به بسته شدن راه عبور هوا می شود و در نتیجه آن دام دچار تنگی نفس می گردد.
یک تا دو هفته بعد از شروع اولین علایم بیماری آبسه ها باز می شوند و با خارج شدن کانل چرک دام بهبود می یابد.
گاهی آبسه در نواحی سینه وشکم تشکیل می گردد که پاره شدن آنها معمولا” منجر به مرگ دام می شود.
متاستاز آبسه در سایر اندامها ممکن است باعث بروز مشکلات جدید گردد.
تشخیص بیماری:
علایم آشکار درمانگاهی همراه با جداسازی پیکره باکتری عامل بیماری از ترشحات بینی و چرک آبسه ها به تشخیص کمک می کند.
بیماری گورم می بایست از بعضی بیماری های دیگر در اسب از جمله رینوپنومونی ویروسی اسب، تورم شریان ویروسی اسب و آنفولانزا تفریق گردد.
به هر حال در این بیماری ها بزرگ شدن عقده های لنفاوی درگیر معمولا” اتفاق نمی افتد.
هرچند که در این بیماری آثار پوستی وجود ندارد مع هذا باید از بیماری مشمشه نیز متمایز گردد.
درمان:
به دلیل مسری بودن بیماری، اسب آلوده بلافاصله بایستی از سایرین جدا گردد و سریع تحت درمان با آنتی بیوتیک های مناسب از راه غیر خوراکی قرار گیرد.که البته زیر نظر دامپزشک بطور همزمان مراقبت از دام به بهبود سریعتر کمک می کند.
عامل بیماری نسبت به پنی سیلین، کلرامفنیکول، اریترومایسین، لینکومایسین و تتراسایکلین ها حساس می باشد در عین حال انجام آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی برای انتخاب بهترین آنتی بیوتیک ضروری می باشد. درمان با آنتی بیوتیک بدون خارج شدن چرک از آبسه ها نتیجه ای ندارد گاهی خارج شدن کامل چرک از آبسه بدون درمان باعث بهبود دام مبتلا می گردد.
پیشگیری و کنترل:
به منظور جلوگیری از گسترش بیماری می بایست با مشاهده دام بیمار هرچه سریعتر آن را از گله جدا و از محل خارج نمود. محل نگهداری و وسایل آلوده بایستی به نحو مطلوبی ضد عفونی گردند. واکسن تجاری تهیه شده از باکتری کشته استرپتوکوکوس اکویی در دسترس است که در کره اسب های 12-3 ماهه توصیه می شود.
سه بار تزریق به فاصله 14-10 روز و یک بوستر بعد از یک سال نتیجه مطلوبی می دهد. هدف از واکسیناسیون کاهش تعداد موارد و کاهش شدت بیماری است. ایمنی به اندازه ای خواهد بود که روند شیوع بیماری را آهسته یا قطع کند.
گردآوری شده توسط سعید گرایی
